TIỀN XU NHÀ NƯỚC HỒI GIÁO IS

Tháng 11/2014, Kho bạc tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo (IS) công bố ý định phát hành đồng tiền riêng sử dụng tại những vùng lãnh thổ mà chúng kiểm soát. Đối với các nhà lãnh đạo IS, động thái trên có ý nghĩa biểu tượng và kinh tế, việc này phản ánh tham vọng của IS báo hiệu cho thế giới biết rằng lãnh thổ IS là một quốc gia có chủ quyền cũng như dân chúng trong vùng phải công nhận điều đó. Kế hoạch lập quốc của tổ chức đã có từ lâu, và phát hành tiền tệ riêng là một bước tiến tiếp theo sau những thành công mở rộng lãnh thổ tại Iraq và Syria. Về mặt chính trị, nó minh chứng cho một giấc mơ về một nhà nước Hồi giáo “thuần khiết”, nâng cao địa vị đối với các quốc gia Hồi giáo khác, củng cố vị thế và sức mạnh của tổ chức trên trường quốc tế.

Mệnh lệnh được ban hành bởi thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi – kẻ đứng đầu tổ chức IS, phát hành 7 đồng xu có giá trị khác nhau gồm đồng dinar (4,25gr vàng), đồng dirham (2,975gr bạc) và đồng fils (0,496gr đồng).

Thông tin cơ bản của bộ tiền tiền xu nhà nước Hồi giáo IS

Mặt trước của bộ tiền xu nhà nước Hồi giáo IS

Mặt sau của bộ tiền xu nhà nước Hồi giáo IS

3 chất liệu khác nhau với những biểu tượng đặc biệt, nó hoàn toàn mâu thuẫn với thông điệp của IS trên toàn cầu:

• Đồng 10 fils đồng, biểu tượng 3 cây cọ của Iraq đã bị sao chép, khởi nguyên IS tại đây.   
• Đồng 20 fils đồng, biểu tượng trăng lưỡi liềm Hồi giáo, thực chất Hồi giáo khởi thủy từ nhà tiên tri Muhammad không sử dụng biểu tượng nào, biểu tượng này chỉ xuất hiện trong thời kì đế quốc Ottoman bá chủ Trung Đông và châu Âu đã chiến đấu với Thiên chúa giáo vài trăm năm nên các quốc gia Hồi giáo lấy biểu tượng trăng liềm và ngôi sao năm cánh trở thành biểu tượng chính thức. IS muốn dùng biểu tượng Ottoman này để thể hiện sức mạnh Hồi giáo.
• Đồng 1 dirham bạc, ngọn giáo và thuẫn của đế quốc Ottoman, dùng sức mạnh quân sự để thống nhất lãnh thổ.
• Đồng 5 dirhams bạc, đền thờ Umayyad Mosque tại Damascus, Syria, nơi linh thiêng thứ 4 của người Hồi giáo.
• Đồng 10 dirhams bạc, đền thờ Al-Asqa nổi tiếng tại Jerusalem (Israel), địa điểm nhạy cảm này là nơi khai sinh ra 3 tôn giáo của nhân loại (Do Thái - Thiên chúa – Hồi giáo), là nơi hành hương của người Hồi giáo hằng năm sau thánh địa Mecca (Saudi Arabia). Đây là mục tiêu chinh phục của cả thế giới Hồi giáo chứ không riêng gì IS.
• Đồng 1 dinar vàng, hình ảnh lúa mì, biểu tượng kinh tế của Syria và Iraq.
• Đồng 5 dinars vàng, hình ảnh bản đồ thế giới thể hiện tham vọng của IS muốn làm bá chủ thế giới.

Kể từ khi đế quốc Ottoman sụp đổ, vẫn chưa có một đồng tiền chung cho thế giới Hồi giáo, IS hy vọng đồng tiền Hồi giáo sẽ tạo ra một hệ thống tiền tệ phổ biến, phù hợp với các quy tắc trong Luật Hồi giáo Sharia. Với hệ tư tưởng IS, tiền giấy là “vô giá trị”, chúng sẽ lạm phát và khủng hoảng, còn đối với vàng-bạc-đồng có giá trị ổn định qua hàng ngàn năm sẽ củng cố niềm tin về một đồng tiền không bao giờ mất đi giá trị. Chúng cho rằng đồng tiền mới sẽ xóa bỏ sự lệ thuộc vào đồng tiền nước ngoài, từng bước xóa bỏ sự kiểm soát áp đặt của phương Tây lên người Hồi giáo, thứ mà “bọn Do Thái và Hoa Kì đang nắm chặt”.

Quy trình đúc xu dưới đây được trích từ video tuyên truyền của IS

IS tin tưởng đồng tiền sẽ tạo ra “bước ngoặc mới”, đẩy nhanh sự sụp đổ của nền kinh tế Hoa Kì, động thái này khuyến khích các nước khác đi theo con đường IS, đạt được tự chủ về mặt tài chính. Nhưng dường như đồng tiền IS không phải là mối đe dọa với phương Tây, mơ ước khác xa thực tế, với việc xâm chiếm các quốc gia khác, tái thiết ổn định cần một số tiền cực kì lớn, duy trì trả lương cho đội quân tuyển dụng từ nước ngòai khá khó khăn, trong khi nguồn thu từ dầu mỏ bán qua biên giới lại bị phương Tây ném bom phá hủy hằng ngày. Hoa Kì và đồng minh khu vực siết chặt các đường dây mua bán dầu của IS, khiến cho việc mua lại kim loại để đúc xu bị cản trở, cộng thêm sự tham chiến của Nga và cộng đồng người Kurd làm giấc mơ “quốc gia Hồi giáo” đang ngày càng lụi tàn. 

SDF là đội quân nổi dậy người Kurd, một chủng tộc khác tại Trung Đông được Hoa Kì hỗ trợ trong cuộc chiến chống IS. Họ làm nên kì tích trận Kobani năm 2015 cắt đứt biên giới IS liên lạc bên ngoài và gần đây nhất là chiến thắng trận Raqqa ngày 17/10/2018 đưa SDF trở thành lực lượng quân sự lớn thứ 2 tại Syria.

SDF ăn mừng trước chiến thắng tại thủ đô Raqqa của IS, tuyên bố giải phóng thành phố. Với quân đội thiện chiến và mong muốn lập nhà nước Kurdistan, Hoa Kì đã chọn họ làm đồng minh cùng với Iraq tiêu diệt IS.

Tính đến thời điểm cuối năm 2018, IS đã mất gần 2/3 lãnh thổ, Đồng minh Iraq và Hoa Kì tuyên bố đã quét sạch IS ra khỏi lãnh thổ, tiêu diệt thủ đô Mosul – thành trì IS tại Iraq, Đồng minh Syria và Nga đã chiếm lại được các thành phố lớn, Đồng minh Kurd (lực lượng SDF) và Hoa Kì giải phóng Raqqa – thủ đô IS tại Syria, khóa chặt toàn tuyến biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.

Đức Châu